Jednoosobowa działalność gospodarcza zazwyczaj nie musi mieć siedziby – za to zawsze musi być zarejestrowana pod jakimś adresem do doręczeń. Działalność gospodarcza w mieszkaniu, jeśli ma tam być prowadzona, wymaga spełnienia dodatkowych formalności.
Z tego artykułu dowiesz się:
- kto może zarejestrować firmę w mieszkaniu, a kto nie,
- czy biuro w mieszkaniu w ogóle się opłaca,
- jak rozliczać koszty związane z firmą, jeśli mieści się ona w mieszkaniu,
- jakie są ograniczenia w prowadzeniu działalności w mieszkaniu.
Działalność gospodarcza w mieszkaniu – jakie są zasady?
Działalność gospodarcza w mieszkaniu może być prowadzona bez żadnych przeszkód, jeśli masz tytuł prawny do danego lokalu. Oznacza to, że jeśli jesteś jego właścicielem, to w większości przypadków nie musisz ubiegać się o dodatkowe pozwolenia, pomijając kilka istotnych aspektów, o których przeczytasz poniżej. Problem zaczyna się w przypadku, gdy chcesz prowadzić działalność w lokalu, do którego nie masz praw. W takiej sytuacji masz kilka rozwiązań, z których możesz skorzystać.
Działalność gospodarcza w mieszkaniu wynajmowanym
Wynajmowane mieszkanie również może być miejscem, w którym prowadzisz działalność gospodarczą. Musisz jednak spełnić kilka podstawowych wymagań:
- uzyskać pisemną zgodę właściciela lokalu na prowadzenie w nim działalności,
- zaświadczyć, że nie wpłynie to na szybsze zużywanie lokalu,
- zagwarantować, że działalność nie będzie uciążliwa dla sąsiadów,
- zadbać o to, aby powierzchnia przeznaczona na działalność nie stanowiła więcej niż 40% lokalu mieszkalnego.
Co w przypadku, gdy wynajmujący się na to nie zgadza? W teorii… nie może nie wyrazić zgody, jeśli zostaną zachowane trzy powyższe punkty. W praktyce jednak wiemy, że może to być przyczyną wyprowadzenia najmu, dlatego warto sprawę rozegrać w sposób spokojny.
Bezpłatne użyczenie lokalu na działalność gospodarczą
Jeśli znasz właściciela mieszkania, to może on podpisać z Tobą umowę o bezpłatne użyczenie lokalu. Taka zgoda na prowadzenie działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym również jest uznawana za zgodną z prawem, jednak pociąga za sobą pewne konsekwencje. Przede wszystkim musisz brać pod uwagę, że liczy się to, kto konkretnie użycza Ci danego lokalu. Ma to znaczenie przede wszystkim w obliczu przepisów podatkowych.
Nie musisz płacić dodatkowych należności, jeśli umowę użyczenia podpisuje osoba należąca do:
- I grupy podatkowej,
- II grupy podatkowej.
Mowa tutaj o rodzicach, rodzeństwie, małżonkach, ale również nieco dalszej rodzinie, na przykład małżonkach rodzeństwa. W takim przypadku, w myśl przepisów z ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ponosisz dodatkowych kosztów.
Jeśli jednak użyczenia dokonuje osoba z III grupy podatkowej, czyli bardzo daleki krewny albo nawet przyjaciółka, to pojawia się obowiązek podatkowy. W takim przypadku zakłada się bowiem, że przychodem danego przedsiębiorcy jest kwota, którą normalnie zapłaciłby za wynajem takiego lokalu, a nie robi tego z uwagi na istnienie umowy użyczenia. W efekcie musisz zapłacić podatek dochodowy od kwoty, którą niejako oszczędzasz dzięki użyczeniu lokalu do prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgoda na prowadzenie działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym – kiedy jest wymagana?
Przede wszystkim warto mieć na uwadze, że ogólnie możesz uzyskać dwa rodzaje zgód. Pierwszy z nich dotyczy spółdzielni mieszkaniowej albo wspólnoty, która zarządza budynkiem. O ile nie potrzebujesz zgody na prowadzenie na przykład biura, w którym nie przyjmujesz interesantów, czy które z zasady nie wpływa na zakłócanie porządku, o tyle nie dotyczy to wszystkich działalności. Jeśli chcesz prowadzić w budynku działalność lekarską w formie gabinetu albo planujesz otworzyć na przykład salon fryzjerski, zdecydowanie potrzebujesz zgody zarządcy. Warto też zawczasu sprawdzić, czy regulamin budynku pozwala na prowadzenie w nim działalności gospodarczej.
Zgoda od starosty w sprawie zmiany użytkowania lokalu
Aby rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym, musisz wnioskować do starosty o wydanie na to zgody. Mowa o sytuacji, gdy część lokalu jest wydzielona wyłącznie na cele firmowe. Jeżeli lokal służy również celom mieszkalnym, to nie ma takiej potrzeby. Jeśli jednak zmieniasz przeznaczenie lokalu z mieszkalnego na użytkowe, to do starosty musisz złożyć dokumenty, które obejmują m.in. dokładny opis, w tym techniczny, obiektu, zaświadczenie od wójta, burmistrza czy prezydenta z informacją, że jest to zgodne z zagospodarowaniem przestrzennym, a także ekspertyzę techniczną czy adekwatne pozwolenia.
Pamiętaj, że w takim przypadku nałożony zostanie na Ciebie również wyższy podatek od nieruchomości, odpowiedni dla lokali użytkowych. Będziesz opłacać go od tej powierzchni, którą oznaczyłeś jako powierzchnię Twojego lokalu związanego z działalnością gospodarczą.
Biuro w mieszkaniu – czy to się opłaca?
Tak, o ile złożysz dodatkowo oświadczenie o tym, jaka część lokalu będzie użytkowana wyłącznie na potrzeby Twojej działalności. Jeśli lokal użytkowany jest zarazem do celów biurowych, jak i mieszkalnych, jak to często ma miejsce w niewielkich blokach, to ustanowienie siedziby firmy w mieszkaniu nie będzie niosło żadnych korzyści poza brakiem konieczności wychodzenia do biura i możliwością pracy w domu.
Zazwyczaj celem, dla którego wiele osób decyduje się na biuro w mieszkaniu, jest możliwość odliczania sobie części wydatków na media, prąd i czynsz. Nie jest to jednak możliwe, jeśli lokal wykorzystywany jest również do celów mieszkaniowych. Z tego powodu najpierw musisz oddzielić konkretną część mieszkania wyłącznie jako przestrzeń do pracy, a dopiero potem możesz zacząć odliczanie kosztów uzyskania przychodu. Zobaczmy, jak to wygląda w poszczególnych przypadkach.
Czynsz jako koszt uzyskania przychodu
Prowadzenie działalności gospodarczej w mieszkaniu pozwala odliczyć część czynszu jako koszt uzyskania przychodu. Aby tego dokonać, musisz określić, jaką procentowo część mieszkania stanowi obszar przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Następnie ten procent należy przemnożyć przez wysokość czynszu, aby uzyskać kwotę, którą faktycznie można odliczać.
Media w kosztach uzyskania przychodu
Tutaj istnieją dwie drogi rozliczania kosztów. Są to:
- współczynnik powierzchniowy – sprawy mają się tutaj podobnie jak w przypadku obliczania kwoty czynszu,
- założenie podliczników, które pozwolą zmierzyć na przykład ilość zużywanego prądu.
Jeśli kuchnia czy łazienka służą również do celów mieszkalnych, to odliczanie na przykład wody czy ścieków nie znajduje do końca poparcia w przepisach i może być podważone przez urząd skarbowy.
Internet oraz telefon a koszty uzyskania przychodu
Jeśli chcesz całość opłat za telefon zaliczać do kosztów uzyskania przychodu, musisz wziąć ten telefon na firmę. Rozliczanie całości abonamentu w przypadku numeru prywatnego jest ryzykowne i nie powinno być prowadzone. Możesz jednak rozliczać koszty poszczególnych połączeń. Wystarczy w tym celu poprosić o bilingi i dokonywać odliczeń na ich podstawie. Podobnie sprawa wygląda, jeśli ktoś założy osobne łącze internetowe na swoją działalność gospodarczą.
Kredyt hipoteczny – czy odsetki mogą być kosztem?
Tak, zdecydowanie odsetki od kredytu hipotecznego mogą być kosztem uzyskania przychodu. Dotyczy to sytuacji, w której wziąłeś kredyt na kupno mieszkania i miało ono służyć do celów prywatnych i dopiero z czasem zdecydowałeś, że wykorzystasz jego część do prowadzenia działalności gospodarczej. W tym przypadku również odliczyć możesz proporcjonalną do powierzchni wykorzystywanej jako biuro część odsetek. Są jednak dwa haczyki:
- muszą to być odsetki, które już zostały zapłacone,
- część biurową mieszkania trzeba wprowadzić do środków trwałych Twojej firmy.
Jakie są ograniczenia przy prowadzeniu działalności gospodarczej w mieszkaniu?
Podstawowym ograniczeniem jest możliwość wykorzystania wyłącznie 40% powierzchni lokalu mieszkalnego do celów innych niż mieszkaniowe. Jeśli w swojej działalności gospodarczej używasz więcej powierzchni, to musisz wystąpić o zmianę przeznaczenia lokalu do starostwa. W efekcie dochodzi do sytuacji, w której nie będziesz mógł tam mieszkać. Pamiętaj jednak, że dotyczy to wyłącznie lokali, do których masz tytuł prawny, a nie na przykład mieszkania wynajmowanego.
Nie każdą działalność gospodarczą w mieszkaniu możesz poprowadzić. W przypadku na przykład sklepu stacjonarnego jest to po prostu niemożliwe. Powód? Mieszkanie znajduje się w budynku mieszkalnym, a magazynowanie towarów, dostawy czy stały przepływ klientów mógłby niepokoić sąsiadów i zaburzyć ich spokój. Co więcej, wspólnota czy spółdzielnia mogą w regulaminie zakazywać takiej działalności.
Działalność gospodarcza w mieszkaniu może się opłacać, ale nie w każdym przypadku możliwe jest jej prowadzenie w taki sposób. Zanim się na to zdecydujesz i zaczniesz wliczać opłaty w koszty uzyskania przychodu, skonsultuj się z dobrym biurem rachunkowym. W wyszukiwarce ALEO znajdziesz doświadczonych specjalistów w tej dziedzinie.
Firmove.pl:
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Jednoosobowa działalność gospodarcza a podział majątku wspólnego – najważniejsze informacje
Jakie wydatki kwalifikują się do kosztów uzyskania przychodu? Co musisz wiedzieć?
ING Księgowość:
Jak założyć działalność gospodarczą?
Podatek od wynajmu mieszkania – czy jest obowiązkowy? Kto płaci?
Sprzedaż mieszkania z kredytem – jak to wygląda? Jak się rozliczyć?
Firmove.pl - kalkulatory:
Kalkulator brutto netto
Kalkulator B2B
ING Księgowość - usługi:
Zakładanie firmy
Fakturowanie
Biuro rachunkowe
Samodzielna księgowość
