Termin weksel zapewne jest Wam znany, ale czy wiecie gdzie możecie się z nim spotkać? Czym właściwie jest weksel i w jakiej sytuacji może być użyty? Sprawdź w naszym artykule.
Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest weksel i kiedy go używamy
✔ jakie rodzaje weksli wyróżniamy
✔ jakie elementy powinien zawierać weksel
Słowo weksel pochodzi od niemieckiego Wechsel – oznaczającego zmianę. Używano go w handlu zagranicznym, gdy nie było kantorów, a banki nie posiadały odpowiednich ilości waluty. DLatego też wydawały weksle, na mocy których ich posiadacz mógł odebrać określoną na nim ilość gotówki.
W Polsce pierwszą regulacją prawa wekslowego była konstytucja sejmowa z 13 kwietnia 1775 r. o tytule „Ustanowienie prawa wekslowego”. Obecnie zasady wystawiania i obrotu wekslami reguluje ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe.
Czym właściwie jest współczesny weksel i kiedy go używamy?
Weksel to rodzaj papieru wartościowego, gdzie wystawiający zobowiązuje się bezwarunkowo na wypłacenie określonej w niej kwoty. Złożony na nim podpis stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania wekslowego podpisującego.
W dawnych czasach, ze względu na brak waluty, weksel był po prostu środkiem płatniczym. Obecnie nie mamy problemu ani z wymianą waluty ani z obrotem pieniędzmi, więc po co weksel?
Dziś weksel pełni kilka funkcji. Może być nią funkcja kredytowo-płatnicza – czyli płatność należności za towar lub usługę lub jej odroczenie do daty oznaczonej na wekslu. Kolejną funkcją jest funkcja gwarancyjności – stanowi zabezpieczenie zobowiązań pieniężnych istniejących w chwili ich wystawienia i przyszłych. Taka forma często jest stosowana do zabezpieczenia umów przy bezzwrotnych pożyczkach na rozpoczęcie działalności.
Weksel pełni także funkcję obiegową – prawa z weksla mogą być przenoszone na inne osoby oraz refinansową – przedstawienie weksla do dyskonta w banku pozwala posiadaczowi weksla uzyskać sumę wekslową, pomniejszoną o dyskonto.
Rodzaje weksli
Wyróżniamy trzy rodzaje weksli:
- Weksel własny – to taki w którym osoba podpisująca weksel, czyli dłużnik, zaciąga zobowiązanie. W spłatę owego zobowiązania nie są zaangażowane inne osoby, a charakter dokumentu jest ściśle określony w Prawie wekslowym.
- Weksel trasowany – to taki dokument gdzie osoba wystawiająca (trasant) wskazuje kto (trasat) ma uregulować należność na rzecz wskazanego kontrahenta (remitenta). Oczywiście charakter dokumentu także reguluje Prawo wekslowe.
- Weksel in blanco – prawo dopuszcza na wystawienie dokumentu, który ma niewpisaną kwotę transakcji lub datę jej uregulowania.
W zależności od rodzaju weksla jego wykonawcami, czyli dłużnikami mogą być:
- trasat – osoba wskazana do wypłaty weksla
- wystawca weksla – to on odpowiada za zapłatę weksla
- poręczyciel wekslowy – osoba trzecia, która przyjmuje na siebie odpowiedzialność za dług osoby podpisanej na wekslu
- żyrant – osoba przenosząca prawa z weksla poprzez jego zbycie
- akceptant przez wyręczenie – osoba wskazana, która ma przyjąć lub zapłacić weksle w potrzebie
- regresat – osoby odpowiadające z weksla w drodze regresu
- przyjemca – to trasat po przyjęciu weksla z chwilą złożenia na nim podpisu
Jakie elementy powinien zawierać weksel?
To jakie elementy powinien zawierać weksel określa Prawo wekslowe. Aby był ważny musi on zostać stworzony w formie pisemnej i podpisany odręcznie. By można go było uznać za pełnoprawny dokument, weksel musi zawierać:
Weksel trasowany:
- nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono
- polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej
- nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata)
- oznaczenie terminu płatności
- oznaczenie miejsca płatności
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana
- oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu
- podpis wystawcy wekslu.
Weksel własny:
- nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;
- przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
- oznaczenie terminu płatności;
- oznaczenie miejsca płatności;
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
- oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
- podpis wystawcy wekslu.
Oprócz elementów ustanowionych w ustawie weksel może zawierać różne klauzule, które dodatkowo zabezpieczają zobowiązanie np. klauzula odsetkowa, która zabezpiecza uprawnionego z weksla przed negatywnymi skutkami zmiany wartości zobowiązania wekslowego.
Adres URL grafiki tytułowej: https://unsplash.com/photos/Cz0kKadR9Co
